Lire et signer la Déclaration des cinéastes

Communiqué de presse
15/05/2023

Publiée le 16 mai 2023 dans Libération

Nous, cinéastes, œuvrons au croisement "d'un art et par ailleurs d'une industrie" (André Malraux).

Nous portons la dimension artistique de cette industrie. Et c’est parce que les auteurs et les cinéastes sont libres que notre industrie est vivace.

Aujourd’hui, la diversité et la vitalité de notre secteur sont de plus en plus affaiblies par certaines pratiques qui contreviennent aux principes fondamentaux du droit d’auteur et à la liberté de création : scénarios modifiés, collaborateurs artistiques et castings imposés, films modifiés au montage par les diffuseurs, choix de musique prescrits, mutation de la fonction du réalisateur de créateur à exécutant, etc.

Ces pratiques, visant à contourner l’esprit initial de l’œuvre – donc implicitement de l’œuvre achevée - en invoquant des raisons commerciales, représentent immanquablement une forme de censure qui altère tout processus de création. Elles remettent en question la liberté d’expérimentation et aboutissent à invisibiliser l’auteur, en se rapprochant dangereusement de la notion de copyright qui prévaut sur le marché américain.

Ces pratiques n’ont leur place ni dans notre cinéma, ni dans l’audiovisuel où l’on constate déjà depuis longtemps cette même tendance.

Il est donc absolument essentiel de protéger notre statut d’auteurs et de réaffirmer notre droit moral, en rappelant que :

les éléments suivants doivent être décidés d’un commun accord entre l’auteur et le producteur, dont la collaboration et le rapport de confiance sont au cœur de notre création. Ne peuvent en aucun cas faire l’objet d’addition, de suppression ou de changement sans l’accord, explicitement exprimé, du cinéaste :

· la version finale du scénario ;
· le titre du film ;
· la version finale du montage du film ;
· ce qui inclut les génériques de début et de fin du film.

le nom de l’auteur doit obligatoirement apparaître :

· au générique du film ;
· sur tout support promotionnel physique ou numérique ;
· sur tout canal de diffusion et support d’exploitation, sur la page de présentation du film le cas échéant (chaînes télévisées, plateformes en ligne de vidéo à la demande à l’acte ou par abonnement…).

Tout manquement aux points énoncés ci-dessus et/ou toute pression exercée pourraient être considérés comme une volonté de subordination, ce qui ouvrirait la voie d’une requalification du contrat de cession de droits en contrat de travail. Ceci pourrait impliquer la perte des droits d’exploitation de l’œuvre.

A la demande du cinéaste, toute infraction relative à ces points, de l'écriture au montage final, doit pouvoir être relevée et sanctionnée.

Par cette déclaration commune, nous nous engageons à n’accepter aucune dérogation à ces principes, et à ne signer aucun contrat ou accord qui y serait contraire.

Nous appelons tous les partenaires de notre exception culturelle à s’y engager également.

 

SIGNER LA DÉCLARATION DES CINÉASTES 

 

Déjà signataires

Catherine Abecassis | Elie-G. Abécéra | Abdelfattah Abusrour | Léonard Accorsi | Jean Achache | Bénédicte Acolas | Kev Adams | Mouloud Aït Liotna | ali Akika | Leila Al bayaty | Sofia Alaoui | Fleur Albert | Fulvia Alberti | Karin Albou | Anne Alix | Penny Allen | Siegrid Alnoy | Noël Alpi | Ruben Amar | Jean-Pierre Améris | David Andre | Hélène Angel | Pitanga Antonio Pitanga | Angelo Antonucci | Joel Zito Araújo | Lionel Vania Arazi | Elisabeth Arazi Mornet | Sarah Arnold | Emily Atef | Xenidou Athena | Nicolas Aubry | Jacques Audiard | Olivier Ayache-Vidal | Abdelkrim Bahloul | Lotfi Bahmed | Lionel Baier | Sébastien Bailly | Jamal Bakeer | Léandre-Alain Baker | Balufu Bakupa-Kanyinda | Barbara Balestas Kazazian | Joshua Banta | Patricia Bardon | Matthieu Bareyre | Claude Barras | Antoine Barraud | Carmen Barriuso Lajo | Nicolas Bary | Giulio Base | Rémy Batteault | Stéphane Batut | Nicolas Bauche | Michel Baulez | Florian Beaume | Louise Beauvais | Marco Bellocchio | Sejiane Belmont | Lucas Belvaux | Kaouther Ben Hania | Keren Ben Rafael | Alessandro Bencivenni | Emma Benestan | Yamina Benguigui | Anne Benhaïem | Stéphane Benmbarek | Arnaud Bénoliel | Houda Benyamina | Pablo Berger | Elisabetta Bernardini | Fabrizio Berruti | Ioanna Maria Besa | Lola Bessis | Marlise Bété | Thomas Bidegain | Salvo Bitonti | Rodrigo Bittencourt | Christophe Blanc | Juliette Blanche | Sophie Blondy | Paulo Boccato | Sophie Bocquillon | Elsa Bodineau | Richard Bois | Aurélie Boivin | Oriane Bonduel | Bertrand Bonello | Margaux Bonhomme | Guillaume Bonnier | Julie Borgeaud | Alvise Borghi | Franco Borgi Taviani | Claudine Bories | Lucie Borleteau | Rachid Bouchareb | Mélody Boulissière | Charline Bourgeois-Tacquet | Laurent Bouvier | Serge Bozon | Guillaume Brac | Alexis Braun | Guillaume Bréaud | Sophie Brédier | Jean Bréhat | Bastien Brenot | Eric-John Bretmel | Eve Brian | Eve Brian | Stéphane Brizé | Isabelle Broué | Dorine Brun | Marine Brun-Franzetti | Bénédicte Brunet | Linda Brunetta | Mikael Buch | André Buytaers | Dominique Cabrera | Francois Caillat | Thomas Cailley | Vanessa Cançado | Laurent Cantet | Eric Capitaine | Vincent Cardona | Christian Carion | Alexis Caro | Émilie Carpentier | Maurizio Carrassi | Jean-Michel Carré | Théo Carrere | Charles Castella | Jorane Castro | brice Cauvin | Anna Cazenave Cambet | Stéphane Cazes | Carlos Ceacero | Patrice Chagnard | Etienne Chaillou | Claude Chamis | Béatrice Champanier | Étienne Chatiliez | Emmanuel Chaumet | Laurent Chevallier | Brigitte Chevet | Malik Chibane | Benoît Chieux | Patric Chiha | Dan Chisu | François Choquet | Kajal Choudury | Jeremy Chua | Anne Cissé | Jérémy Clapin | Christophe Clavert | Lucie Clayssen | Gabriela Cocina | Romain Cogitore | Christophe Cognet | Camila Coimbra | Isabel Coixet | Gianluca Colitta | Julie Colly | Fabien Colmant | Fernando Colomo | Etienne Comar | Anne Consigny | Andreani Constanti | Jun Cordon | Jérôme Cornuau | Constantin Costa-Gavras | Paul Costes | Manon Coubia | Lorris Coulon | Emmanuel Courcol | Antoine Coursat | Philippe Courtin | Miguel Courtois | Amélie Covillard | Vero Cratzborn | Jeanne Crépeau | Dominique Crèvecoeur | Isabelle Czajka | Enzo d'Alò | Luc Dardenne | Jean-Pierre Dardenne | Florent Darmon | Jules David | Judith Davis | Ariel de Bigault | Ciro De Caro | Julien De Casabianca | Louis-Do de Lencquesaing | Thierry de Peretti | Romain de Saint-Blanquat | Marina Déak | Lucas Delangle | Quentin Delcourt | Emilie Deleuze | Edouard Deluc | Sophie Delvallée | Emmanuelle Demoris | Claire Denis | Caroline Deruas | Arnaud des Pallières | Fabianny Deschamps | Antoine Desrosieres | Michael Dessein | Peter RJ Deyell | Stéphanie di Giusto | Aïssa Diaby | Fousseyni Diakité | Jérôme Diamant-Berger | Lisa Diaz | Vincent Dieutre | Cyril Dion | Nacil Djemai | Pierre-Loup Docteur | Basile Doganis | Lola Doillon | Myriam Donasis | Christine Dory | Alice Douard | Maïmouna Doucouré | Martine Doyen | Claire Doyon | Bruno Dransart | Evelyne Dress | Karim Dridi | Bernard Dubois | Cecile Dubost | Cécile Ducrocq | Alain Dufau | Marc-Henri Dufresne | Claire Duguet | Marie Dumora | Albert Dupontel | Karine Durac | Ilan Duran Cohen | Thibault Durand | Adrien Durand | Jean-Baptiste Dusséaux | Célio Dutra | Chloé Duval | Rose Duvivier | Konstantinos Economou | Roland Edzard | Eric Égé | Marcilio Eiras Moraes | Nadia El Fani | Kamal El Mahouti | Clara Elalouf | Pascal Elbé | Licia Eminenti | Liam Engle | Jérôme Enrico | Emmanuelle Escourrou | Abbas Fahdel | Hicham Falah | Jacques Fansten | Vincent Farasse | Coralie Fargeat | Joel Farges | Frédéric Farrucci | Julien Farrugia | Sepideh Farsi | Philippe Faucon | Morgane Faulkner | Izabella Faya | Léa Fehner | Marcus Cæsar Fernandes | Pascale Ferran | Maud Ferrari | Costas Ferris | Lia Fietz | Inês Figueiró | Vanessa Filho | Pierre Filmon | Emmanuel Finkiel | Aline Fischer | Jean-Charles Fitoussi | Maurizio Fiume | Joy Fleury | Chryssa Florou | David Foenkinos | Roxane Fomberteau | Benoit Forgeard | Marine Francen | Simon Frenay | Manuela Fresil | Brahim Fritah | Jean-Michel Frodon | Sacha Foucaud-Tournadre | Emeric Gallego | Luc Gallissaires | Jesus Garces Lambert | Jean-Raymond Garcia | Nicole Garcia | Víctor García León | Vincent Garenq | Mathieu Gari | Léon-Clémence Gauthier | Romain Gautier | Thomas Gayrard | Xavier Gens | Sylvain George | Aurélia Georges | Werther Germondari | Denis Gheerbrant | Khaled Ghorbal | Lisa Giacchero | Bernard Gilhodes | Stéphanie Gillard | Thomas Gilou | Giovanna Giovanini | Elise Girard | Sara Giraudeau | Stéphanie Girerd | Lucas Gloppe | Bunny Godillot | Alice Gomes | Yann Gonzalez | Fabien Gorgeart | Fabien Gorgeart | Arnaud Gransagne | Elie Grappe | Eric Gravel | Lionel Guedj | Julien Guetta | Patrick Hadjadj | Stéphanie Halfon | Rachid Hami | Hélène Harder | Ted Hardy-Carnac | François Hatiès | Michel Hazanavicius | Louise Hémon | Laurent Herbiet | Jeanne Herry | Hafsia Herzi | Laurent Heynemann | Esther Hoffenberg | Aline Holcman-Thirion | Christophe Honoré | Jean-Loup Hubert | Simon Hubert | Harald Hutter | Isabelle Ingold | Jonathan Israël | Raphael Jacoulot | Madian Jacquemin | Danielle Jaeggi | Angiola Janigro | João Jardim | Pascal Jaubert | François-Régis Jeanne | Blandine Jet | Marion Jhöaner | Jean François Joffre | Pierre Jolivet | Élisabeth Jonniaux | Gérard Jugnot | Christophe Julien | Serge Kaganski | Kamen Kalev | Christos Karakasis | Anurag Kashyap | Baya Kasmi | Yannis Katomeris | Mika Kaurismäki | Vergine Keaton | Jacques Kebadian | Rahmatou Keïta | Gustave Kervern | Maddie Kitchen | Cédric Klapisch | Nicolas Klotz | Héléna Klotz | André Klotzel | Giorgos Konstantinopoulos | Philippe Kotlarski | Gérard Krawczyk | jeanne Labrune | Pierre Lacan | Thomas Lacoste | Haïcha Ladrouz | Leslie Lagier | Serge Lalou | Véronique Lalubie | franck Landron | Anne Lanfry | Kloé Lang | Arnaud Laporte | Laurent Larivière | Eric Lartigau | Jean Lassave | Sebastien Laudenbach | Beatrice Laurence | Mathilde Lazuech | Quentin Lazzarotto | Gabriel Le Bomin | Germain Le Carpentier | Erwan Le Duc | Pierre Le Gall | Philippe Le Gay | Philippe Le Guay | Yvan Le Moine | Anne Le Ny | Serge Le Péron | Vianney Lebasque | Julien Lecat | Michel Leclerc | Olivier Lecot | Julie Lecoustre | Pascal Légitimus | Gilles Legrand | Xavier Legrand | Simon Lelouch | Claude Lelouch | Nolwenn Lemesle | Nathalie Lenoir | Blandine Lenoir | Vladimir Léon | Laurene Lepeytre | Anthony Lesaffre | Gigi Lesser | Quentin Lestienne | Luis Letailleur | Vania Leturcq | Guillaume Levil | Lorraine Lévy | Katia Lewkowicz | Christelle Lheureux | Leandro Lima | Carl Lionnet | Philippe Lioret | Thierry Lledo | Jean-Pierre Lledo | Philippe Locquet | Julie Lopes Curval | Marie Losier | Olivier Loustau | Nicolas Lugli | Raymond Macherel | Jovita Maeder | Valérie Maës | Grégory Magne | Xavier Magot | Ivan Magrin-Chagnolleau | Aissa Maiga | Jacques Maillot | Edouard Makinisi | Lucas Malbrun | Alain Maline | Bertrand Mandico | Marie Mandy | Adamantia Manteleni | Noël Marandin | Jean Marboeuf | Pascal Marc | Nathalie Marchak | Richard Marizy | Vicky Markolefa | Paul Marques Duarte | Emmanuel Marre | Sophie Martin | Elena Martín Gimeno | Philip Martin Lacroix | Difier Martiny | Didier Martiny | Camille Mauduech | Claire Maugendre | Sebastian Maulucci | Capece Mauro John | Nicolas Maury | Zoltán Mayer | Guy Mazarguil | Pierre Mazingarbe | Chloé Mazlo | Hind Meddeb | Garance Meillon | Louise Mejstelman | Brillante Mendoza | Aloïs Menu | Agnès Merlet | Frédéric Mermoud | Nicolas Mesdom | Eric Métayer | Patricia Mibielli | Perrine Michel | Fabien Michel | De Angelis Micol | Mathilde Mignon | Radu Mihaileanu | Viktor Miletić | João Miller Guerra | Emmanuelle Millet | Edi Mils | Efi Modestou | Shams Mohajerani | Nadir Moknèche | Julien Mokrani | Dominik Moll | Bojana Momirovic | Marie Monge | Nicolas Montanari | Lorenna Montenegro | Manuela Morgaine | Laura Moruzzi | Valéria Motta | Maxime Motte | Anna Mouglalis | Omar Mouldouira | Stéphanie Murat | Jonathan Musset | Léa Mysius | Najwa Najjar | Olivier Nakache | Nadine Naous | Ishtvan Nekrasov | Elmos Neocleous | Fred Nicolas | Loïc Nicoloff | Denis Nielsen | Jean-Louis Nieuwbourg | Hervé Nisic | Enna Norduag | Sofia Norlin | Anna Novion | Ioanis Nuguet | Leticia Nunes | Christina Olofson | Marc Olry | Thomas Ordonneau | Willy Orr | Philippe Orreindy | Valérie Osouf | Mariana Otero | Dominique Othenin-Girard | Djemal Ouahab | Moussa Ouane | Bénédicte Pagnot | Loïc Paillard | Sylvia Palma | Enrika Panero | Barbara Panero | Benoît Pannetier | Benvenuti Paolo | Stylianos Papadimitrou | Wilfrid J de Dieu Pare | Daniel Paris | Ednei Pedroso dos Santos | Rafael Peixoto | Olivier Pélisson | Héloïse Pelloquet | Aude Pépin | Aude Pepin | Philippe Perennez | Alexandre Perez | Julie Perreard | Gilles Perret | Philippe Petit | Louis-Julien Petit | Olivier Peyon | Nicolas Philibert | Just Philippot | Frédéric Pieretti | Aurélie Pierre | Jeremy Pikser | Ricardo Domingos Pinto e Silva | Sylvain Pioutaz | Yann Piquer | Joel Pizzini | Lucie Plumet | Caroline Pochon | Caroline Poggi | Akaki Popkhadze | Luisa Porrino | Corneliu Porumboiu | Marjolaine Pottlitzer | Luc Pourrinet | Mathilde Profit | Karel Prokop | Martin Provost | Olga Prud'homme Farges | Anne-Marie Puga | Bruno Putzulu | Katell Quillévéré | Lola Quivoron | Antoine Raimbault | Frédéric Ramade | Lou Rambert Preiss | Francesco Ranieri Martinotti | Valérie Ranson Enguiale | Chiara Rapisarda | Alban Ravassard | Valentin Rebondy | Dominique Regueme | Filipa Reis | Mélody Remay | Quentin Reynaud | Damien Riba | Chantal Richard | Paula Richard | Léa Rinaldi | Britta Rindelaub | Cécile Rittweger | Stéphanie Roch | Howard A. Rodman | Antonio Rodrigues | Régis Roinsard | Giovanni Romano | Riccardo Romano | Axelle Ropert | Marie Rosselet-Ruiz | Alessandro Rossetti | Gabriele Rossi | Brigitte Roüan | Christian Rouaud | Cécilia Rouaud | Jean Michel Roux | David Roux | Maxime Roy | Céline Rouzet | Yannik Ruault | Latifa Saïd | Lyes Salem | Jean-Paul Salomé | Thomas Salvador | Pierre Salvadori | Srinath Christopher Samarasinghe | Rima Samman | Zachos Samoladas | Marc Sandberg | Vladlena Sandu | Boubacar Sangaré | Nicolas Sarkissian | Filiberto Scarpelli | Michele Scarpelli | Alain Schlosberg | Jonathan Schupak | Louis Sé | Dorothée Sebbagh | Ina Seghezzi | Alberto Segre | Fernando Segtowick | Julien Selleron | Moussa Sene Absa | Sandy Seneschal | Guillaume Senez | Julien Seri | Olivier Seror | Léonor Serraille | Coline Serreau | Louis Albert Serrut | Patrick Sibourd | Sadam Siddig | Charlotte Silvera | Morgan Simon | Claire Simon | Abderrahmane Sissako | Zachary Sklar | Guilherme Soares Zanella | Frédéric Sojcher | Alexandra Sollogoub | Mehrnoushe Solouki | Mehrnoushe Soloukim | Nicola Sornaga | Michel Spinosa | Juliette Steimer | Palma Sylvia | Mehran Tamadon | Flavio Tambellini | Bernard Tanguy | Carine Tardieu | Janek Tarkowski | Sophie Tavert-Macian | Leonardo Teatini | Elaine Teixeira | Muriel Teodori | Samuel Theis | Mathias Théry | Beatrice Thiriet | Jean-Pierre Thorn | Michel Toesca | Datondji Gérard Tognisse | Hubert Toint | Eric Toledano | Occhiello Toni | Marie-Claude Treilhou | Joachim Trier | Justine Triet | Gilles Trinques | Martin Tronquart | Marion Truchaud | Fernando Trueba | David Trueba | Gabriel Tzafka | Enrique Urbizu Jauregui | Imanol Uribe Bilbao | Petr Vaclav | Mathieu Vadepied | Christophe Van collie | Bertrand van Effenterre | Philippe van Leeuw | Stefania Vanoussis | Viktoria Velloolou | Florent Verdet | Aurélien Vernhes-Lermusiaux | Emmanuel Vernières | Marion Vernoux | Alix Veroneze | Cyprien Vial | Arnaud Viard | Daniele Vicari | Frédéric Videau | Vanina Vignal | Caroline Vignal | Catalina Villar | Leslie Villiaume | Axelle Vinassac | Thomas Vincent | Adèle Vincenti-Crasson | Jonathan Vinel | Rossano Vittori | Maxence Voiseux | Alice Voisin | Colia Vranici | Virginie Wagon | Denis Walgenwitz | Coralie Watanabe Prosper | Eléonore Weber | Diane Weber-Seban | Fulvio Wetzl | Alice Winocour | Zoé Wittock | Luc Wouters | Joel Yamaji | David Yol | Fatma Zohra Zamoum | Marina Ziolkowski | Sami Zitouni | Patrick Zocco |